هلند کشور ثروتمندی است. منابع ویژه‌ی درآمد هلند فروش گاز، ارائه خدمات مهندسی و تجارت هستند. هلندی‌ها عموماً هشیار و آگاه به اخبار هستند و دوست دارند کشورشان را در سطح بالای اروپا نگاه دارند و به نظام مدیریت آمریکایی نزدیک شوند. تصمیم‌گیرانِ واقع‌بینی دارند که برای رفع کاستی‌ها به حرف دانشمندان‌شان خوب گوش می‌دهند و برای رفع یک معضل در برابر نرمش قانونی مقاومت نمی‌کنند. تحصیلات عالی و باکیفیت برای آینده‌ی هلند، هم در صنعت و هم در دانشگاه، یک نیاز است و در حال حاضر با کمبود متقاضیِ تحصیل در مقطع دکتری، به خصوص برای علوم پایه و مهندسی، مواجه‌اند. به همین خاطر، برای تأمین این نیاز، برنامه‌ها و تسهیلات ویژه‌ای برای جذب دانشجو ترتیب داده‌اند.
دانشجویی دکترا یک شغل است
همه‌ی دانشجویانِ دکتری در هلند، به جز معدودی رشته‌های خاص مثل دوره‌ی مدیریت دانشگاه UN در ماستریخت، کارمند دانشگاه یا مؤسسه‌ی تحقیقاتی‌شان به حساب می‌آیند و حقوقِ نسبتا خوبی می‌گیرند. و البته مالیات می‌دهند. برای استخدام شدن مدرک کارشناسی‌ارشد مورد تأییدِ دانشگاه و وزارت کار هلند ضروری است. دوره‌ی دکترا یعنی 4 سال کار (قابلِ گسترش به حداکثر 5 سال) در یک گروه تحقیقاتی و دفاعِ موفق از یک پایان‌نامه. قانونِ نانوشته‌ای داشتنِ چهار مقاله‌ی علمی را شرطِ دفاع موفق می‌داند اما موارد نادری از دفاع با تعداد مقاله‌ی کمتر یا در مدت 5 سال هم وجود دارند. غیراروپاییان برای استخدام شدن نیاز به اجازه‌ی کار دارند که از طرف دانشگاه درخواست می‌شود. دانشگاه‌ها بنا بر قانونی که جذبِ کارمندان دانش‌محور را تسهیل می‌کند می‌توانند این فرآیندِ حداقل سه‌ماهه را در چند هفته با موفقیت صددرصدی طی کنند. دانشجویانِ دکترا، مانند همه‌ی شاغلین در هلند، سهم بازنشستگی پرداخت می‌کنند و در صورتی که بعد از پایان تحصیل‌شان در هلند اقامتِ موجه داشته باشند اما بدونِ شغل، می‌توانند برای دریافتِ حقوق بیکاری، يعنی 70 درصدِ آخرین حقوق‌شان، اقدام کنند. دلایلِ توجیه‌کننده‌ی اقامت‌شان می‌تواند گرفتنِ اقامت دائم، مقیم یا شاغل بودنِ همسرشان در هلند، یا گرفتنِ تابعیت هلندی باشد.
درآمد و شرایط زندگی
حقوقِ دانشجوی دکترا در هلند در سال اول 1800 یورو است و تا سال چهارم به 2400 یورو در ماه می‌رسد. با حساب بیمه، حق بازنشستگی و مالیات، خالصِ دریافتی، 1200 یورو در سال اول و 1700 یورو در سال آخر است. طبق قانون، همه‌ی افرادی که حقوقی بالاتر از 1100 یورو در ماه دارند می‌توانند برای همسر و فرزندان‌شان هم در مدت اشتغال‌شان اقامت بگیرند. دانشجویان دکترا، همانند سایر کارمندان دانشگاه، مشمول استفاده از امکانات دانشجویی مانند خوابگاه یا فعالیت‌های تفریحی نمی‌شوند اما همیشه برای پیدا کردن محل زندگی از طرف مؤسسه‌شان حمایت می‌شوند. هلند کشور متراکمی است و در شهرهای دانشگاهی برای پیدا کردن یک آپارتمان یا اتاق مناسب باید شانس بیاورید یا زیاد بگردید اما پیدا کردن اتاقی مناسب با 250 یورو در ماه یا آپارتمانی با 550 یورو در ماه هم ممکن است. متوسط اجاره اتاق حداکثر 400 یورو برای آپارتمان یا سوئیت حدود 750 یورو در ماه است. باقی حقوق دانشجوی دکتری برای معاش دو نفر کافی است و برای یک نفر تا حد خوش‌گذرانی پیش می‌رود.
فرستادن درخواست
موقعیت‌های دکتری در هلند بر اساس بودجه‌ی تحقیقاتی تعریف می‌شوند و هیچ زمان‌بندی مشخصی ندارد. این بودجه را وزارت پژوهش، خودِ دانشگاه یا یک شرکت خصوصی، مثل فیلیپس یا شل، تامین می‌کند. هر استاد در هر لحظه بسته به تعداد پروپوزال‌های پذیرفته شده‌اش می‌تواند تأمین‌کننده یک تا 10 دانشجوی دکتری همراه با یک تا چهار دانشجوی پسادکتری باشد. گروه‌های بزرگی که شامل چند استاد بشوند تا 20 دانشجوی دکتری را هم هم‌زمان تقبل می‌کنند. درخواست معمولاً برای یک موقعیت خالی و به رهبر گروه فرستاده می‌شود. مکاتبه با استادی که موقعیت خالی نداشته باشد، در بهترین حالت می‌تواند منجر به معرفی کردن گروه دیگری توسط وی شود. به درخواست پذیرش در یک موقعیت دکتری، باید واقعاً به چشمِ درخواست استخدام نگاه کرد. معمولاً متقاضی‌ای که رزومه‌اش نظر استاد را جلب کرده باشد، برای مصاحبه دعوت می‌شود. گروه هزینه‌ی رفت‌وآمد را تأمین می‌کند. داشتنِ روحیه‌ی کارِ گروهی، ارائه‌ی خوب و هوشمندانه، علاقه‌مندی به رشته‌ی خاص کاریِ آن گروه و آگاهی کامل از زمینه‌ی کاری و سوابق گروهِ دعوت‌کننده، بیشتر از داشتنِ مقاله و کارنامه‌ی درخشان مورد توجه قرار می‌گیرد. زبان رسمی همه‌ی فعالیت‌های علمی انگلیسی است و ممکن است از شما مدرک زبان هم خواسته شود. باید از فرستادنِ نامه‌های فله‌ای و درخواست‌هایی که بوی کپی بودن می‌دهند پرهیز کرد. مطالعه‌ی دقیقِ وب‌سایتِ هر گروه حداقل کاری است که قبل از فرستادن درخواست پذیرش برای یک موقعیت باید انجام داد. همه‌ی دانشگاه‌ها و مؤسسات تحقیقاتی معمولاً فهرست موقعیت‌های خالی‌شان را در یک جا جمع می‌کنند و با عنوان vacancies به صفحه‌ی اول سایت‌شان پیوند می‌دهند. اگر به هر طریق دیگری امکان بازدید از گروهی علمی در هلند پیدا شود، ملاقات حضوری بعد از مکاتبه‌ی اولیه برای ابراز علاقه‌مندی به کار با آن گروه، متقاضی را نسبت به ارتباطِ مکتوب و ارسال رزومه چندین گام پیش می‌اندازد.
پذیرش و ویزا
حداکثر چند هفته بعد از مصاحبه، به متقاضی پیشنهاد یک موقعیت دکترا می‌شود. اگر برای مصاحبه آمده باشد احتمالِ گرفتن این پیشنهاد بیشتر از 90 درصد است. بعد از پذیرفتن پیشنهاد، متقاضی مدارک تحصیلی و کپیِ پاسپورتش را می‌فرستد و دانشگاه همه‌ی کارهای مربوط به اجازه‌ی کار و اقامتش را در مدت حداکثر سه ماه انجام می‌دهد. اگر متقاضی برای گرفتن معافیت تحصیلی نیاز به پذیرش داشته باشد، برایش آماده می‌کنند، اما تا پاسپورت نداشته باشد نمی‌توانند برای اجازه‌ی کارش اقدام کنند و در این حالت ممکن است کارش بیشتر طول بکشد. ویزای اقامتِ کاری یا تحصیلی در هلند یکی از شیک‌ترین و بی‌دردسرترین مجوز گرفتن‌های این‌چنینی برای ایرانی‌هاست. از متقاضی خواسته می‌شود که هیچ اقدامی برای گرفتنِ ویزا نکند و همه‌ی کارهایش را در هلند انجام می‌دهند. دانشگاه‌ها بنابر همان قانون تسهیل استخدام کارمندان دانش‌محور می‌توانند مراحل سه‌ماهه ویزای اقامت را سه‌هفته‌ای طی کنند. ده هفته بعد از پذیرش موقعیت و ارسال مدارک، تأیید ویزای اقامت به اطلاع متقاضی می‌رسد و از او خواسته می‌شود که با پاسپورت معتبر به سفارت هلند مراجعه کند. بسته به نوع ویزایی که درخواست می‌شود، 3 یا 12 روز بعد ویزا را در پاسپورتش می‌چسبانند. اقدام برای گرفتن ویزای همراهان معمولاً بعد از ورود متقاضی به هلند شروع می‌شود اما در مواردی امکانِ اخذ هم‌زمان ویزا برای کل خانواده هم وجود داشته است
سطح علمیِ گروه‌ها
هلندی‌ها به تقسیم کار مشهورند. با این‌که کشورشان مساحت کمی دارد حتی اداره‌های اصلی هلند هم در سطح شهرها پخش‌اند. در مورد کارِ علمی هم، رشته‌ها را تقسیم کرده‌اند. به همین خاطر در هر رشته‌ای یک یا دو گروه خیلی قوی وجود دارد که در بسیاری از موارد در سطح جهانی هم شناخته شده‌اند. برای کسب بودجه، هر گروه تلاش می‌کند تا در موضوعی شاخص باشد و اگر گروهی دیگر در زمینه‌ای بسیار شاخص باشد، از رقابت پرهیز می‌کند و رشته‌ای دیگر را زمینه‌ی کاری‌اش قرار می‌دهد یا این‌که پروژه‌های مشترک تعریف می‌کنند. معیارِ شاخص بودن، داشتن ارتباط خوب با گروه‌های آمریکایی، فعالیت مؤثر در نمایش سودمندی کارشان برای عموم مردم و چاپ مقاله در مجله‌های علمیِ نیچر و ساینس است. بودن در شاخص‌ترین گروه هر زمینه‌ای، برای آینده‌ی کاری یک مزیت است. برای بیشترِ گروه‌ها کیفیتِ مقاله‌ها از کمیت‌شان مهم‌تر است. این ادعا وجود دارد که هلندی‌ها در تعداد مقاله رتبه‌ی پنجم، اما در تعدادِ ارجاع رتبه‌ی دوم را در اروپا دارند. به خاطر بودجه‌های مشترک اروپایی ارتباط علمی با گروه‌های فرانسوی، آلمانی و اسکاندیناوی چشمگیر است و حرکتی برای همکاری بیشتر با ژاپن و چین در جریان است
No comments:
Post a Comment